Januari. Koning winter regeert als nooit tevoren. Record lage temperaturen in Amerika. Kou en sneeuw in Spanje, Zwitserland en Frankrijk. Maar een echte winter in ons kikkerlandje met schaatsen op natuurijs, ho maar. Daar waar het weer extremer wordt, zou je toch ook een keer een serieuze lading kou uit oostelijke streken verwachten? Zelfs op de Weissensee, waar straks weer duizenden Nederlanders naartoe zullen gaan om te schaatsen op natuurijs, is het kwakkelen. Toch komt schaatsen in Nederland elke dag dichterbij. Het gevoel is heerlijk, als er een fantastische plaat maagdelijk zwart ijs ligt. Bijna met je ogen dicht kun je over dit ijs schaatsen. Het krakende ijs schiet als bliksemschichten onder je vandaan en laat smalle, witte sporen na. Helaas is het ijs bijna nooit een zwarte, egale plaat en, zeker als het wat langer ligt, vormen zich scheuren en hobbels in het ijs. Hoe ga jij daar het beste mee om en wat kun je doen aan je materiaal?
Materiaal
Wedstrijdrijders hebben vaak goed geprepareerde schaatsen, maar dat geldt vaak niet voor schaatsliefhebbers die alleen uit hun schaatswinterslaap ontwaken als er natuurijs ligt in Nederland. Voor deze schaatsers zijn enkele zaken belangrijk en dat begint al bij het opbergen van de schaatsen na de vorige winter:
- Berg je schaatsen na de winter droog op en vet het ijzer in met vet. Dit voorkomt roest.
- Als je in het nieuwe winterseizoen weer gaat schaatsen, moeten de ijzers eerst gecontroleerd worden. Zijn ze scherp, zitten er bramen op en zit er een ronding in de schaatsen. Laat dit doen door een specialist, want een goed stel scherpe schaatsen zorgt voor veel schaatsplezier.
Voor meer gevorderde schaatsers geldt vaak dat ze meerdere malen per week schaatsen en soms zelfs speciale natuurijsbuizen hebben. Enkele punten van aandacht voor natuurijsbuizen zijn van belang.
1. Rond de punt van de schaatsen meer af dan je kunstijsbuizen. Hierdoor glijdt je schaats gemakkelijker uit een scheur of een gat.
2. Krom de punten van je ijzers iets naar binnen. Hierdoor, wanneer het goed gedaan is, sturen de schaatsen gemakkelijker terug. Dat kan op natuurijs een voordeel zijn, maar alleen als er weinig bochten gereden hoeven worden.
3. Veel schaatsers plaatsen de ijzers iets meer naar binnen. Dit geeft meer afzet en stabiliteit op de lange rechte stukken.
4. Ga je lang schaatsen, of zelfs in het buitenland? Zorg voor voldoende reservemateriaal.
Slag aanpassen
Een regelmatige schaatsslag, zoals op kunstijs, is op ijs met scheuren, sneeuwresten of kwalsterijs een utopie. Je zult dus de lengte van je schaatsslag regelmatig moeten aanpassen. De ene keer wat langer en krachtiger als mooi ijs zich aandient en wanneer er een slechter stuk volgt, zal de slag korter zijn en minder krachtig, om het wegbreken van de schaats te voorkomen. Op natuurijs spelen de weersomstandigheden vaak ook een belangrijke rol en is wind een niet te onderschatten element. Zeker voor de wind worden vaak grote verschillen gemaakt. Goed achterop zitten en veel druk houden op je schaats is dan een must, want met een kort prikslagje zul je de aansluiting bij een groepje verliezen. Rijd je onverhoopt in een scheur, of nader je slecht ijs, haal je gewicht dan van je standbeen en probeer niet op de buitenkant te staan van je schaats. Hierdoor kun je gemakkelijk je gewicht verplaatsen naar je andere been.
Vertrouw je voorganger
Een mooi geplaveide ijsvlakte kom je zelden tegen. Het is belangrijk dat je weet welke stukken van de schaatsroute goed zijn en waar het goede ijs ligt. Rijd je een wedstrijd, dan speelt verkenning een belangrijke rol. Kijk met schaatsen op natuurijs altijd waar je heen wilt, en niet alleen maar naar beneden naar de grond en je schaatsen. Dit zorgt voor een optimale route op het ijs. Wanneer je achter iemand rijdt, zoek dan iemand op die goed omgaat met de omstandigheden op natuurijs. Iemand waar je op vertrouwt en waarbij je in dezelfde slag kunt rijden. Nog een tip: niet altijd zelf de wind hoeven breken, spaart je veel energie.
Veiligheid
Schaatsen op natuurijs vraagt ook om aanpassingen op het gebied van veiligheid en dan hebben we het niet over veilige schaatsplekken en de dikte van het ijs, maar over bescherming voor jezelf. Kleed je goed tegen de kou, doe handschoenen aan en goede hoofdbescherming. Tegenwoordig zie je steeds meer mensen met een helm en in de wedstrijden is het zelfs verplicht. Dat is niet zonder reden. Een helm kan zwaar letsel voorkomen. Daarnaast is een goed zittende (ski)bril, die beschermt tegen kou, sneeuw en zon, belangrijk. Door de kou in combinatie met de rijwind, kunnen ogen gemakkelijk bevriezen, ook als het niet streng vriest. Bescherm ook je blote huid zoveel mogelijk tegen de kou. Smeer dit in met vet. Smeer ook kwetsbare plekken, zoals je knieën, in met vet.
Goed voorbereid? Laat die schaatskou nu maar komen!
Piet Hijlkema
Foto: Timsimaging
Wil je ook trainingsadvies of begeleiding van Piet. Ga snel naar zijn website voor meer informatie.